آگاهی از شاهنامه در پایگاه خبری پیک چاپار: در این گزاره مطالبی ارزشمند راجع به کتاب شاهنامه فردوسی که احیاگر زبان پارسی و عزت نفس ملی ایرانیان در سرزمین ایران و همه گیتی است، می خوانیم:

شاهنامه روایت نبرد خوبی و بدی است و پهلوانان، جنگجویان این نبرد دائمی خیر و شر در هستی‌اند. پهلوانانی همچون فریدون، سیاوش، کیخسرو، رستم، گودرز و طوس از این دسته هستند. شخصیت‌های دیگری نیز همچون ضحاک و سلم و تور وجودشان آکنده از شرارت و بدخویی و فساد است.

شاهنامه اثر حماسی بزرگ فارسی است که توسط حکیم ابوالقاسم فردوسی در اواخر قرن چهارم و اوایل قرن پنجم هجری قمری سروده شده است. این کتاب یکی از مهم‌ترین آثار ادبیات فارسی و جهان به شمار می‌رود و به عنوان حماسه‌ای ملی برای ایرانیان شناخته می‌شود.

این شاهکار ادبی از بزرگ‌ترین نوشته‌های ادبیات کهن پارسی است. شاهنامه، منظومه مفصلی است که حدودا از ۶۰ هزار بیت تشکیل شده و دارای ۳ دوره اساطیری، پهلوانی، تاریخی است.

تصویری از نقش برجسته هفت خوان رستم برگرفته از شاهنامه فردوسی، ساخته شده با خمیر چوب، اثر ملیحه کیانیان را مشاهده می کنید.

معنی نام شاهنامه

نام شاهنامه از دو بخش تشکیل شده است:  

 شاه: به معنای پادشاه یا فرمانروا.  

 نامه: به معنای کتاب یا نوشته.  

بنابراین، شاهنامه به معنای "کتاب پادشاهان" یا "کتاب شاهان" است. این نام به محتوای کتاب اشاره دارد که روایت‌هایی از پادشاهان و قهرمانان اساطیری، پهلوانی و تاریخی ایران را در بر می‌گیرد.

تاریخ سرودن شاهنامه

فردوسی سرودن شاهنامه را بر پایه نوشتار ابومنصوری در حدود سال ۳۷۰ هجری قمری (برابر با ۹۷۰ میلادی) آغاز کرد و سر انجام آن را در تاریخ ۲۵ سپندارمذ سال ۳۸۴ هجری قمری (برابر با ۳۷۲ خورشیدی) با این بیت‌ها به انجام رساند:

سر آمد کنون قصهٔ یزدگرد 

به ماه سفندارمذ روز ارد

ز هجرت سه صد سال و هشتاد و چار

 به نام جهان داور کردگار

این ویرایش نخستین شاهنامه بود و فردوسی نزدیک به بیست سال دیگر در تکمیل و تهذیب آن کوشید. این سال‌ها هم‌زمان با برافتادن سامانیان و برآمدن سلطان محمود غزنوی بود.

فردوسی شاهنامه را در شش یا هفت دفتر به دربار غزنه نزد سلطان محمود فرستاد. به گفته خود فردوسی، سلطان محمود «نکرد اندر این داستانها نگاه» و پاداشی هم برای وی نفرستاد. از این رویداد تا پایان زندگانی، فردوسی بخش‌های دیگری نیز به شاهنامه افزود که بیشتر در گله و انتقاد از محمود و تلخ‌ کامی سراینده از اوضاع زمانه بوده‌است. در روزهای پایانی زندگی فردوسی از سن خود دو بار یاد کرده، و خود را هشتاد ساله و جای دیگر هفتاد و شش ساله خوانده است.

نویسنده شاهنامه

نویسنده و سراینده شاهنامه، حکیم ابوالقاسم فردوسی طوسی است. او در سال ۳۲۹ هجری قمری (۹۴۰ میلادی) در روستای پاژ در نزدیکی طوس (مشهد امروزی) به دنیا آمد و در سال ۴۱۱ هجری قمری (۱۰۲۰ میلادی) درگذشت. فردوسی با سرودن شاهنامه، زبان و فرهنگ فارسی را زنده نگه داشت و هویت ملی ایرانیان را تقویت کرد.

محتوای شاهنامه

شاهنامه شامل سه بخش اصلی است:  

۱.دوران اساطیری: شامل داستان‌های مربوط به پیدایش جهان، نخستین پادشاهان مانند کیومرث، جمشید و ضحاک.  

۲. دوران پهلوانی: شامل داستان‌های قهرمانانی مانند رستم، سهراب، سیاوش و اسفندیار.  

۳. دوران تاریخی: شامل روایت‌هایی از پادشاهان تاریخی ایران مانند اشکانیان و ساسانیان.

شهرت جهانی

کریستیان ماتیاس تئودور مومسن «تئودور مانسن» تاریخ‌نویس، حقوق‌دان، روزنامه‌نگار، سیاستمدار و باستان‌شناس آلمانی، در سال ۱۹۰۲ کتابی راجع به جنگ‌های آلمان و ایتالیا نوشت و جایزه نوبل را از آن خود کرد.

وقتی از او پرسیدند چگونه به جایزه نوبل دست پیدا کردی؛ گفت:

این جایزه متعلق به من نیست؛ بلکه متعلق به حکیم ابوالقاسم فردوسی ایرانی است که من کتاب او را خواندم و بر اساس نوشته‌های او کتابی نوشتم که موفق به کسب جایزه نوبل شد.

یونسکو شاهنامه فردوسی را یکی از ۳ اثر ادبی برجسته جهان معرفی کرده است.

شاهنامه نه تنها یک اثر ادبی، بلکه گنجینه‌ای از فرهنگ، تاریخ و اساطیر ایران است که تا امروز جایگاه ویژه‌ای در ادبیات جهان دارد.

«شاهنامه تنها داروی این روزهای ملت ایران است که به آنها امید می دهد»

براساس نوشته های یونس پیرزاده 

صفحه مجازی (گفته باستان «شاهنامه»)، یونس پیرزاده

پایان خبر/